Խոսքի պատկերավորման միջոցները

Խոսքի պատկերավորման արտահայտչական միջոցները`

1 . մակդիր

Մակդիրը այն բառն է կամ բառակապակցությունը, որը գեղարվեստորեն բնորոշում է առարկան կամ երևույթը, արտահայտում է որոշակի վերաբերմունք:

Օրինակ`

Գեղեզիկ, բարձրակասակ,հրաշք աղջիկ

Հրաշքը մակդիր է

Կանաչ դաշտ, ծաղկավետ դաշտ, դալուկ դաշտ

Բոլոր մակդիրները որոշիչներ են , բայց ոչ բոլոր որոշիչներն են մակդիր:

 

2 . Համեմատություն

Ձևավորում է նման, պես, հանց, զերթ և այլ բառերի օգնությամբ:

Անձնավորոկմը այմ միջոցն է, երբ անշունչ առարկաներին, բնության երևույթներին, թռչուններին ու կենդանիներին վերագրվում է մարդկային հատկանիշներ:Այսինքն` դրանք ձեռք են բերում մարդկային հատկանիշները` խոսելու, մտածելու, ծիծաղելու, տխրելու…

Օրինակ`

Օրոր էր ասում աշունն անտառին, բայց դեռ անտառի քունը չէր տանում:

Իրիկվա հովն է հորովել երգում:

Առվակը ծիծաղում էր, սիրտս երգում էր

Փոխաբերություն`

Մի առարկայի կամ երևույթի անունը նմանության հիման վրա փոխարինվում է մեկ այլ առարկայի կամ երևույթի անունով:Այն հիմնվում էհատկանիշների նմանության կամ ընդհանրության վրա:Փոխաբերության հիմքում ընկած է համեմատությունը` առանց պես, նման, ասես, կարծես, զերթ բառերի օգտագործման:

Օրինակ`

Քանի ձեռքից եմ վառվել, վառվել ու հուր եմ դարձել:

Ամպ ու լուսին իրար փարված`դուրս են գալիս միասին:

Փոխաբերությունը արտաքին ձևով հիշեցնում է մակդիրներին, բայց շատ շեշտված է փոխաբերական իմաստը:

Չափազանցություն`

Խոսքում չափազանցված է ներկայացնում առարկան կամ նրա հատկանիշը: Լայնորեն օգտագործված է էպոսում, հեքիաթներում, լեգենդներում:

Օրինակ`

Կտորները երկինք թռան ու գնում են մինչև էսոր:

Արյունը հոսում էր էն Քռի նման:

Մելիքի զորքը եկավ,  գետի ջուրը խմեց, ջուրը ցամաքեց:

Նվազաբերություն`

Չափազանցության հակառակ երևույթն է և առարկան  ներկայացնում է փոքրացնած, նվազեցված ձևով:

Օրինակ` Աշխարս մեկ բանջարա է:

Leave a comment